Picasso KY GJENI !
By zog 
on Wednesday, August 15 2007, 21:37;
- { Vështrim Kritik } - 38536 reads
Filed under: Personalitet
Picasso
Piktor
Pikture
Stile
Nuk kërkoj, Gjej.
Kush gjen vetem 8 minuta kohe nga jeta e tij monotone dhe kerkon te preke sadopak nje jete ndryshe, nje bote tjeter, te mistershme, pasionante, ate te ndjenjes... e vetmja ku mekati nuk ekziston, le te ndjeke filmin e propozuar ketu lart. Behet fjala mbi vepren e nje gjeniu, emri te cilit perçoj edhe erresirat me te thella te mosnjohjes njerezore e zuri vend edhe ne veshet me te humbur. Perfitoni pra shqiptare, ju sfidoj.
Sa i perket pjeses, ajo eshte marre nga filmi dokumentar i Henry G. Clouzot i titulluar The Mystery of Picasso dhe qe daton ne 1956. Eshte shfaqur ne festivalin e Kanes (Cannes, France).
Tregohet ne te dy burra te zhveshur cullak duke soditur te mrekulluar, te pafjale, te çarmatosur, nje vajze te re modele po lakuriq. A ka me bukur ? Them se dhe parajsa e premtuar eshte zhgenjyese perpara kesaj transparence te pasionit.
Epo tashti po ju le, te pakten per sot. Hajde çao !
shenim: Te gjitha imazhet e treguara jane vizatime te Picasso-s te nxjerra nga po ky film, keshtu mendoj se nuk gjenden diku tjeter, ku ekspozohen normalisht veprat e tij tashme shume te njohura prej shumekush.
Rate this entry
4.5/5
- Note: 4.5
- Votes: 4
- Higher: 5
- Lower: 3
Festa e clirimit te Angoles
Mode
Reklama të vjetra seksiste
Robert Qafzezi, nje artist endacak
Comments
Zog,
FALEMNDERIT!!!
dy gjojna: qe tosin, edin dhe join (apo jozin ) i njofta po ai busti i kujt osht
..serious - me fal por ky filmi ishte kot fare, dmth piktura....nuk them qe pikaso eshte kot, vetem sepse i kam pare disa piktura jo abstrakte...kurse sa per ato abstrakte....te them te drejten nuk i kuptoj mire...
....eshte si puna - qe kur nuk ngopem dot te degjoj beatles apo bethoven, pse te harxhoj kohe e te degjoj 50 cents apo paul azz....
...qe te arrish deri tek ky lloj "modernizmi" duhet te jesh full me rembrandt, monet etj etj...
Ne france policet perdorin shprehjen : "Circulez il y a rien à voir", qe do te thote "hajde ikni s'ka gje me pa", kur vjen puna me perzene kurreshtaret te ndonje incidentit qe ndodh ndonjehere ne rruge.
Ket shprehje fort pragmatike duhet me e perdor edhe me ata qe kerkojne ta kuptojne pikturen ose artin. Sepse ne art me shume e me lehte ndjehet se kuptohet gje.
Nuk ka pra gje me kuptu (ose si te thush gjerat jane shume te thella me arrit me i kap). Te ishte per ty, ose per mu apo ndonje tjeter, pikaso nuk do qe bere i njoh. Meqenese ai eshte bere i njoh, sa dhe nje blog i vogel shqiptar ti kushtoje disa rreshta apo qe dhe shqiptare te tjere ti nxise te diskutojne, kjo tregon qe gjerat mbi kuptimin ose njohjen e artit nuk varen nga ne.
Nuk na ngel pra vetem te perkulemi me respekt ndaj forces imponuese te ushtruar ndaj nesh, siç aq mire dime ta bejme kur shkojme ne kishe apo xhami e ngrejm bythen lart per nder te zotit.
Ardi,
po shihe dhe njehere dhe perpiqu te mos e kuptosh, vetem shihe, ama nderkohe mos mendo per 50 cents, se rrezik ata te kane prishur radarin.
Pershendetje!
Ne fakt, filmit nuk ke ça i sheh (pa qene te pakten tifoz i piktures), ngaqe ai nuk eshte film - filmi, dmth nuk tregon ngjarje tjeter veçse nje pikture qe realizohet per disa minuta si me qene film multiplikativ. Pikaso eshte filmuar ne atelien e tij ku ai realizon ne direkt shume pune te cilat ruhen edhe sot ne arsenalin e tij prej mijera punesh. Ai ishte prodhimtar i madh dhe ne kundershtim me piktore te tjere te famshen prodhonte si makine shkrimi. Duke kryer ndermjet shume kryeveprave edhe shume pune te dobta qe te tjere kryemjeshtra nuk ja kane lejuar vetes. Kjo sidoqofte nuk ja ul madhesine si piktor, perkundazi i rrit edhe me shume misterin (titulli filmit) ngaqe nuk kuptojme qellimin qe e shtynte ate ne pune.
Nje piktor te cilin njoh, me ka thene mbi çeshtjen : punonte ne kete forme, per te provokuar fatin. Ne fund te ketij filmit realizatori pak a shume arrin ne kete perfundim, duke treguar sesi nje kompozim me plazh e riben disa dhjetra here dhe me ne fund e prish ngaqe i iken duarsh. Me ne fund tek tjetri qe fillon pas tij, ai nderton qe me te paren nje final duke thene : kjo eshte ajo qe doja te beja tek i pari.
Pra kuptojme qe pikaso hidhej me sy mbyll ne erresire duke u perlesh me hiçin per ti shkeput atij emocionin, per ti dhene domethenie, ti jape ngjyre.
Lidhja qe ai ka me ne shqiptaret, eshte se nga vitet 57-58, me duket rreth viteve kur u realizua ky film, ai bleu vilen e Mbretit Zog ne Cannes te frances, pas vdekjes se tij.
Ndersa ajo qe e lidh me 50 cent, te cilin e pelqej mjaft, eshte se te dy jane artista te sinqerte. Bejne ate qe dine, pa iu pershtatur deshirave te kohes ose atyre te publikut. E kryesorja per nje artist te mire eshte te jete i sinqerte tek puna qe ben, dmth ta dashuroje ate, mos bej gjasme sa me çudit boten.
Ndryshimi qe kane eshte tek zanati qe ushtrojne, muzika (kenga akoma me shume) eshte art minor ne krahasim me pikturen. Nje kengetar francez i njohur pat thene : lash kete art madhor, pikturen, per tu marre me muzike, kete art te vogel.
Dmth 50 cent megjithese sot mund te jete po aq popullor sa Picaso sa i perket njohjes, mbas pak vitesh do harrohet ngaqe vendin do t'ja zeje nje tjeter.
Ndersa Pikason per ta zhvendos nga piedestali do te duhen vite ndoshta shekuj deri sa dikush tjeter ti marre famen aq te madhe qe ai zoteron sot.
shenim: kush kerkon ta shohe kete pjesen me shpjegime te hollesishme ne anglisht, duhet te shkoje => The Mystery of Picasso (H.G. Clouzot, 1956) - Fragment
me pelqeu vertete hapsira juaj!...
pershendetje!
me pelqen bllogu juaj, per nga estetika vizuale e tij.
jam kurioz te di,nese je ti zog ,tritan-i ?
nese po , do te doja te dija c'eshte per ty pikaso?
Jo nuk jam une Tritani. Meqenese nuk ka asnje shans qe ai te te pergjigjet ketu, si dhe po te kesh vertet deshire te flasesh ose dish me shume mbi Pikason, shko tek forumi dhe hap atje nje teme qe ka lidhje sepse ai shkruan here pas here atje (duke qene se i pelqen te luaje disa here tek Arcade qe i bashkengjitet forumit, per tu çlodhur, i hedh nganje sy dhe shkrimeve interesante qe shkruhen atje duke marre pjese edhe neper diskutime).
Duke qene se kemi biseduar shpesh ne lidhje me Pikason si dhe sa ndikon tek puna e tij, shtoj se per te Pikaso eshte piktor i Madh. Me i madhi deri me sot, qe ashtu siç ai vet predikonte; Piktura e sotme ose ajo e ardhme do te duhet ti kajoje siper duke mos patur rruge tjeter zhvillimi. Kjo do te thote qe Pikaso eshte nje barrikade qe duhet kaluar domosdoshmerisht, neqoftese duam me çdo kusht te prekim sadopak majat e Artit figurativ.
Po ashtu siç Pikaso shembi pikturen realiste te kohes qe kishte futur artin ne qorsokak, po ashtu piktura moderne e cila ndodhet sot ne te njejten gjendje, duhet shembur nga dikush i rangut te Pikasos. Per tu vazhduar me tej.
Nga artistet qe kam pare e lexuar, vetem Preljocaj (koreograf francez me origjine shqiptare) e ka kuptuar kaq gje, qe: Arti per tu bere i mire, i madh, duhet te kete se çfare te shembe.
jam dakort qe pikaso eshte piktor i madh , sic e quan ti ( gjenial do te thoja une). per ate se eshte " me i madhi", ky eshte nje gjykim teper subjektiv, keshtu qe nuk e komentoj.
cdo artist i vertete, eshte njeheri vazhdues por edhe vrases i prinderve te tij (ajo puna e prelocaj s'eshte shembull vizual).
kur te pyeta per tritanin,doja te thoja se me pelqejne shume elemente te piktures se tij, por shumica e puneve , "jane nen breket e pikasos", dhe eshte per te ardhur keq, sepse eshte me te vertet piktor i mire.
E para kur themi, ta zeme, qe Ajnshtajni ka qene gjeni, do te thote dhe qe konsiderohet edhe si shkencetari me i madh deri me sot. Pra gjeni = me i madh.
E dyta, ti quan subjektiv gjykimin Tim, ndersa tendin e mban ne te njejtin rast per objektiv. Ndersa realisht, duke ditur qe shqiptaret nuk jane popull artist, (sepse ne keto momente historike te tjera halle, me banale, i pushtojne), po ashtu ky blogu im eshte shume pak i frekuentuar e megjithate ky subjekti ketu ka mbi peseqind klike, kjo tregon qe Pikaso eshte teper i madh sa dhe tek shurdhet krijon jehone. Pra me i madhi = me i njohuri, me i degjuari, me i imponuari tek te tjeret. Kudo te shkosh, edhe ne vendet me te humbura, emrin e tij e njohin megjithese pikturen nuk ja kane pare asnjehere.
E treta, kur Tritani ishte ne lice si dhe ne Akademine e Artit (a si quhet tashti), ne shqiperi, Pikaso ishte piktor i ndaluar, librat e tij nuk ekzistonin neper biblioteka, piktura e tij nuk njihej. E megjithate piktura e Tritanit te asaj kohe perkonte me ate te pikasos, per nga shume ane te perbashketa siç forca shprehese, kerkimi i te vertetes, vrazhdesia e karakterit, menyra e te punuarit, etj.
Psh kete autoportret (1990) ai e ka bere kur nuk e njihte aspak pikturen e pikasos, sapo kish mberritur ne France, e megjithate sot mund ta quanim si ndikim prej saj.
E katerta, siç shpjegova me lart, nje piktor me ambicje e ka te pamundur ta anashkaloje Pikason, qofte nje moment te karieres se tij, sepse siç theksova piktura e sotme "kalon permbi te domosdoshmerisht".
zog te pershendes!
kur themi nje njeri eshte gjeni, nuk nenkuptojme " me i mire "; nenkuptojme, se ne nje fushe te caktuar te njohjes dhe te dijes, ky person ka nje kendveshtrim teper te thelle, teper individual, duke sjelle keshtu hapesira te reja te perceptimit te gjerave.
ne historine e artit( meqe po flasim per te), gjenia njerezore ka lene gjurmet e veta ne kohe. dhe fatmiresisht personalitete te tilla ka shume:
fidia, praksiteli, leonardo, rafaeli, ticiani, el greko,velaskes, goja, mane, van gog, sezan, kandinski, kle, beikon etj, etj....
fjala "me i madh" ketu e humb vleren, sepse secili prej tyre eshte zot ne gjithesine e krijuar prej tij.
mos ngatero klikimet ne blog, me vlerat e nje artisti. pikaso eshte edhe star, dhe emri i tij shoqerohet me " magjirat" e star system.
edhe per mua pikaso eshte nje nga personalitetet me te fuqishme te arteve vizuale, por sa nga ato 500 klikime njohin vlerat e verteta te tij? ata qe klikojne tek kjo teme, me te njejten menyre klikojne edhe per d. bekam, apo cdo pjelle te star system.
sa per portretin qe ke postuar, dhe ne pergjithesi portretet e tritanit, jane edhe ato qe personalisht mua me pelqejne, dhe ku autori krijon nje gjuhe individuale. serite e nudove, jane teresisht te pushtuara nga "djajte" e pikasos.
lol, klikimet ishin nje shembull banal me treguar sa me prekshem, termin me te cilin une kuptoj madhesine. kur them i madh nuk nenkuptoj, i mire (perkundrazi fjala 'gjenial' e perdorur nga ty, i afrohet me shume te mirit sesa te madhit), por i rende, i pushtetshem, autoritar, i plotfuqishem, dmth dikush qe i eshte imponuar njerezimit dhe historise se tij.
Gjithashtu kuptohet, bile e di fare qarte se secili prej atyre mjeshtrave te medhenj qe permende ti, ka lene gjurme te pashlyeshme ne historine boterore e influencuar breza te tere artistesh (Sezani psh ka influencuar shume punen e Pikasos, ka qene per me teper precursor ne shembjen e shkolles se vjeter qe degradoje prej lodhjes si dhe hubjes se sensit).
Vetem se memorja jone nuk eshte e pafundme, ne jete gjithashtu nuk ka vetem pikture, por dhe gjera te tjera, futboll, shkence, letersi, etj. pra nuk mund ti mbajme mend te gjithe, bile nuk na nevojiten. Keshtu ne perzgjedhim vetem nje numer te kufizuar gjerash, tek te cilat hyjne domosdoshmerisht ME TE nevojshmet, ose ato qe konsdiderojme te tilla.
Thjesht mund ti njohim te gjithe ata qe permende ti, duke njohur patjeter edhe pikason, por mund te njohesh pikason e pa domosdoshmerisht te tjeret, me perjashtim te Leonardos qe gezon po aq fame sa Pikaso.
Kuptoj gjithashtu se ku kerkon te dalesh ti, mendoj po ashtu pak a shume te njejten gje, qe: Pikaso si dhe Leonardo ne sensin strikt piktural nuk jane piktore te mire. Nuk kane shfare ti japin ose mesojne nje piktorit qe kerkon magjine pikturale, te beje nje buqete me lule shumengjyreshe psh, nje peisazh me perendim dielli ose nje tabllo per zbukurim salloni.
Pikaso vete pat thene nje dite: ah sikur te isha piktor. Kjo nenkupton gjithçka. Dmth qe tjetri nuk kerkonte nje veper te perfeksionuar ne sensin piktural (ta besh psh sa me te tejdukshem xhamin e nje vazoje), por nje veper te pushtetshme, acaruese, te diskutueshme, maramendese, te bujshme.
Pikaso eshte nje piktor shkaterrues (ai pikturen nuk e ka qellim por mjet), siç Niçja ishte ne humanizem ose filozofi.
"Pikaso eshte nje piktor shkaterrues (ai pikturen nuk e ka qellim por mjet), siç Niçja ishte ne humanizem ose filozofi"
pikaso per mua vleren e vertete e ka deri tek periudha e guernikes. nuk mund te bie dakort me ty, se me pas eshte nje piktor shkaterues. perkundrazi! pjesa e mepastajme e vepres se tij, dhe sigurisht ketu hyn edhe video e prezantuar, eshte nje konfromis me " kollajtesite" dhe zbulimet e tij si piktor. ben gjera duke perseritur vetveten. nje lloj "cirku" i bukur televiziv, por pa asnje vlere te vertete artistike.
Shkaterrues e quaj, sepse shkaterroi sistemin e ngritur ne mijera vjet perpara tij, bile duke shkuar aq larg sa qe e futi artin ne qorrsokakun ku ka rene sot.
Piktoret kerkojne te jene origjinale perpara se te dine te vizatojne nje vazo te thjeshte ose te dine te zgjedhin dy ngjyra qe shkojne. Domosdo ata ngjajne.
Ashtu siç dikur piktoret ishin (ata keshtu u bene pak nga pak pas rilindjes italiane) detajues (pikturonin pa pertim çdo qime te qylymit) aq shume sa qe vrisnin jeten e tabllose. Domosdo ata filluan te ngjanin.
Ndersa ky filmi ketu siper ka vlere, ngaqe tregon sesi punonte ai. Kam shpjeguar tek postet me larte mbi kete menyre te punuari, qe e quajta per te provokuar fatin.
artet ne qorrsokakun e sotem, nuk i vuri pikaso; por sistemet , dhe tregjet e sotem te vlerave, qe i kane marre frymen cdo gjeje te vlerte dhe te vertete.
s'kane qene te gjithe piktoret detajues (d.m.th. qe pikturonin pa pertim çdo qime te qylymit) , pas rilindjes. s'ishte velaskes, rembrandi,delakrua, goja, kurbe, mane etj, etj.....
e s'ngjanin me njeri-tjetrin. sigurisht qe ne tabllote e tyre, bulonte jeta. koncepti yt per te erresuar historine e artit, eshte pak amatoresk.
sa per filmin ne fjale, s'ka asnje vlere artistike. kishte vlera per xhepin e pikasos, dhe te producenteve te tij. ka po aq vlere, sa nje ari i zbutur, qe ka harruar jeten ne pyll, e qe zbavit femijet e qyteteve duke u dredhur e sperdredhur.
zjarri i pikasos si artist, ne kohen e nxhirimeve ne fjale ish fikur, dhe ne shohim vec fantazmen e tij......
Nuk ka si te kete vlera artistike filmi, ngaqe eshte DOKUMENTAR (megjithate ai eshte vleresuar me çmim special te Jurise ne festivalin e Kanes). Qellimin e ka te tregoje vetem MENYREN (ketu po perseritem) sesi punonte Pikaso.
Po jap dhe une mendimin tim mbi temen.
Ne vitet 53-54, dmth pak perpara filmit Misteri Pikaso (dhe jo Misteri i Pikasos, siç eshte perkthyer ne anglisht), Pikaso do niste nje periudhe te re pikturale (po e quaj arbitrarisht periudha e Zhaklines), qe nga ana e nivelit te pergjithshem, qendron lart, me lart bile se periudhat e tjera te tij pikturale dhe pse nuk ka shume piktura te njohura publikisht.
Shihni portretet e Zhaklines po te keni mundesi, dhe ne origjinal, po te keni mundesi. Ose reinterpretimet e "Enlèvement des Sabines" te Davidit, "Las Meninas" se Velaskezit apo "Déjeuner sur l'herbe" te Manes, qe per mua jane po aq madheshtore sa origjinalet dhe pse s'kane te njejten vlere ne syte e historianit te artit. Fatmiresisht, nuk jam historian arti.
Ideja qe Pikaso s'ka bere gje mbas Guernikes eshte ide qe qarkullon prej kohesh por eshte ide e rreme. Por, qe t'a vertetoj qe eshte ide e rreme e kam te pamundur sepse arti nuk analizohet me fjale. Dhe analizohet, por fjalet, ne vend qe t'a qartesojne situaten, e tymosin me teper.
Aq i sinqerte sa duhet te jete piktori kur pikturon, aq duhet te jete dhe amatori kur shijon. Po sinqeriteti po behet gjithmone e me i rralle, prandaj ka artiste te medhenj gjithmone e me pak dhe keqkuptime gjithmone e me te thella nga ana e publikut. Po me duket po dal nga tema.
miku im amator, ben mire te njohesh e me pas te flasesh.
nje amator duhet te perpiqet te zgjeroj horizontin e tij, jo te luaj rolin e profesionistit. ne shume mendime te tuat " ekspozohesh".
"Ose reinterpretimet e "Enlèvement des Sabines" te Davidit, "Las Meninas" se Velaskezit apo "Déjeuner sur l'herbe" te Manes, qe per mua jane po aq madheshtore sa origjinalet dhe pse s'kane te njejten vlere ne syte e historianit te artit. Fatmiresisht, nuk jam historian arti."
edhe une e pranoj; fatmiresisht qe nuk je historian arti. por fatkeqesisht, shumica e historianeve te artit, apo te kuratoreve ne shume evenimente te artit, nuk kane njohje me te thelle se ti. fazat qe permend, jane nga me te vaketat ne vepren e pikasos. jane faza ne te cilat autori s'ka asgje te re per te shtuar. eshte rituali inercik i nje shpirti te fikur. gjenia e pikasos ish kaperthyer prej vdekjes!
..."Por, qe t'a vertetoj qe eshte ide e rreme e kam te pamundur sepse arti nuk analizohet me fjale...."
sigurisht qe arti analizohet me fjale. sigurisht qe konceptet, apo gjetjet artistike analizohen me fjale; por c'mund te thuash per nje teme qe s'e zoteron?
te qenurit amator i dickaje , s'eshte aspak gje e keqe. por eshte fakeqesi te ngrejme amatorizmin ne pjedestal, e te flasim per gjera te cilat s'i njohim.
T.M. mos u ofendo se nuk kam gje kundra teje.
Ti mendon qe ne kete periudhe Pikaso eshte fikur dhe s'ka me asgje te re per te shtuar. Vertetesia e ketij mendimi varet nga çfare konsideron si te re dhe sa e rendesishme eshte kjo e re per vleren e nje vepre arti.
Cilat jane punet qe ti pelqen me shume nga Pikaso ? Thjesht per kuriozitet, jo per diskutim.
padyshim qe personaliteti rrezatues i pikasos, shfaqet ne periudhen roze (1904-1906); me pas ne kubizmin analitik (1907-1912); apo edhe me vone me kubizmin sintetik (1912-1915).
duke mberritur me vone tek guernika, qe eshte nje thesar i arteve ne pergjithesi...
e diku aty, eshte e dhe fundi i tij artistik. shume pak gjera te vlerta do te gjenim pas viteve 40 ne vepren e pikasos.
T.M,
pyetja ime nuk kishte te bente me periudhat ku shprehet personaliteti rrezatues i Pikasos, por cilat jane punet (jo periudhat) qe ty te pelqejne me shume.
Muhabetet e artit behen pa nxitim sepse jane dhe me te veshtirat.